Εσωτερικός Έλεγχος Δημόσιων Οργανισμών και Υπηρεσιών
2ο Εξάμηνο, Κωδικός Μαθήματος: ΜΕΧΔΟ108
Πιστωτικές Μονάδες: 7,5
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Η ενότητα αυτή εισάγει τους φοιτητές στις αρχές του εσωτερικού ελέγχου και της διασφάλισης των εσωτερικών διαδικασιών. Θα αναλυθούν τόσο η θεωρητική όσο και η πρακτική πτυχή της διαδικασίας ελέγχου. Στη μαθησιακή διαδικασία θα ληφθεί υπόψη και θα αναλυθεί το κομμάτι των πρόσφατων εξελίξεων στην οργάνωση του επαγγέλματος, του κανονιστικού πλαισίου που διέπει τους επαγγελματίες και των παραγόντων που επηρεάζουν τη μελλοντική εξέλιξη της πρακτικής των ελεγκτικών και άλλων υπηρεσιών ελέγχου και διασφάλισης. Ο φοιτητής θα κατανοήσει τα βασικά προβλήματα ελέγχου και διασφάλισης στα οποία οι ελεγκτές καλούνται να αντιμετωπίσουν και θα μάθει πώς να εφαρμόζει το κατάλληλο πλαίσιο και στρατηγική για την παροχή αποτελεσματικών υπηρεσιών στον Δημόσιο Τομέα. Ο φοιτητής θα επικεντρωθεί επίσης στις αρχές της ελεγκτικής και των λοιπών υπηρεσιών ελέγχου και διασφάλισης. Η ενότητα στοχεύει επίσης στην κατανόηση της φύσης της λειτουργίας των ελεγκτικών και των λοιπών υπηρεσιών ελέγχου και διασφάλισης, καθώς και των αρχών των σχετικών διαδικασιών.
Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής/τρια θα είναι σε θέση να:
- Να κατανοήσουν τα ελεγκτικά ευρήματα.
- Να κατανοήσουν την επίδραση των κινδύνων στις εταιρικές λειτουργίες.
- Να αξιολογήσουν την αποτελεσματικότητα των διοικητικών αποφάσεων σε θέματα εταιρικής διακυβέρνησης.
- Να αποκτήσουν γνώσεις σχετικά με τα ζητήματα συμμόρφωσης έναντι των υποχρεώσεων προς την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και λοιπούς κανονισμούς.
- Να μπορέσουν να κατανείμουν τους ελεγκτικούς πόρους και να διενεργήσουν εσωτερικό έλεγχο στην πράξη.
- Να μπορέσουν να καταρτίσουν έκθεση ελέγχου προς το Διοικητικό Συμβούλιο.
Γενικές Ικανότητες
- Λήψη αποφάσεων,
- Αυτόνομη εργασία,
- Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις,
- Σχεδιασμός και διαχείριση έργων,
- Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης.
Περιεχόμενο Μαθήματος
- Εισαγωγή στον Εσωτερικό Έλεγχο,
- Εσωτερικός έλεγχος – ορισμός
- Η αναγκαιότητα του εσωτερικού ελέγχου
- Ο Εσωτερικός Έλεγχος ως κουλτούρα
- Εσωτερικός Έλεγχος και προσθήκη αξίας
- Ανεξαρτησία και αντικειμενικότητα Εσωτερικού Ελέγχου
- Αυτονομία των Εσωτερικών Ελεγκτών
- Δικαιοδοσία του εσωτερικού ελέγχου
- Σκοπός του Εσωτερικού Ελέγχου
- Η θέση της Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου στο οργανόγραμμα
- Πρότυπα Επαγγελματικής Εφαρμογής του Εσωτερικού Ελέγχου,
- Εισαγωγή στα Πρότυπα για την Επαγγελματική Εφαρμογή του Εσωτερικού Ελέγχου
- Σκοπός των Προτύπων
- Διαχωρισμός των Προτύπων
- Πρότυπα χαρακτηριστικών
- Πρότυπα διεξαγωγής
- Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου,
- Το προφίλ του Εσωτερικού Ελεγκτή
- Καθήκοντα και αρμοδιότητες Εσωτερικού Ελεγκτή
- Σχέση Εσωτερικών και Εξωτερικών Ελεγκτών
- Παράγοντες επιτυχίας του Τμήματος Εσωτερικού Ελέγχου
- Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου
- Σχεδιασμός συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου
- Περιεχόμενο συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου
- Σκοπός συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου
- Αποτελεσματικότητα συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου
- Εσωτερικός Έλεγχος και ρίσκο
- Κατανόηση του συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου της οικονομικής μονάδας
- Εταιρική κουλτούρα σε θέματα Εσωτερικού Ελέγχου και δικλείδων
- Διαδικασία που η οικονομική μονάδα έχει θεσπίσει για την εκτίμηση του κινδύνου
- Πληροφοριακό σύστημα
- Διαδικασίες Ελέγχου που η οικονομική μονάδα έχει θεσπίσει
- Παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας της λειτουργίας των δικλείδων από την οικονομική μονάδα
- Μέτρηση του κινδύνου – αποτελεσματικότητας των δικλείδων ασφαλείας
- Οφέλη από την αξιολόγηση του συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου
- Έλεγχος δικλείδων
- Μεθοδολογία Εσωτερικού Ελέγχου,
- Είδη ελέγχων
- Μεθοδολογία Εσωτερικού Ελέγχου
- Κατάρτιση του ετήσιου πλάνου/ προγράμματος ελέγχων
- Συχνότητα των ελέγχων
- Έγκριση του ετήσιου πλάνου / προγράμματος ελέγχων
- Διενέργεια του ελέγχου
- Σχεδιασμός του ελέγχου
- Διενέργεια του ελέγχου
- Κύκλος ελεγκτικής μεθοδολογίας
- Εντοπισμός κινδύνων
- Αξιολόγηση και ιεράρχηση των κινδύνων
- Σχεδιασμός / εφαρμογή / βελτίωση δικλείδων
- Συμπεράσματα και σύνταξη έκθεσης / αναφοράς
- Παρακολούθηση της διαδικασίας
- Εργαλεία ελέγχου
- Διαγράμματα ροής
- Εγχειρίδια λειτουργίας
- Ερωτηματολόγια
- Προγράμματα Εσωτερικού Ελέγχου
- Φύλλα Εργασίας
- Συνεντεύξεις
- Φάκελοι Ελέγχου
- Έκθεση ελέγχου
- Συναλλακτικός κύκλος προμηθειών και λογαριασμών πληρωτέων,
- Ερωτηματολόγιο προμηθειών και λογαριασμών πληρωτέων
- Πρόγραμμα ελέγχου Προμηθειών και Λογαριασμών Πληρωτέων
- Συναλλακτικός κύκλος διαχείρισης αποθεμάτων
- Ερωτηματολόγιο διαχείρισης αποθεμάτων
- Πρόγραμμα ελέγχου διαχείρισης αποθεμάτων
- Συναλλακτικός κύκλος διαχείρισης διαθεσίμων,
- Ερωτηματολόγιο διαχείρισης διαθεσίμων
- Πρόγραμμα ελέγχου διαχείρισης διαθεσίμων
- Συναλλακτικός κύκλος διαχείρισης παγίων και έλεγχος συστημάτων πληροφορικής,
- Ερωτηματολόγιο διαχείρισης παγίων στοιχείων
- Πρόγραμμα ελέγχου διαχείρισης παγίων στοιχείων
- Συναλλακτικός κύκλος πωλήσεων και λογαριασμών εισπρακτέων και συναλλακτικός κύκλος διαχείρισης προσωπικού και μισθοδοσίας,
- Ερωτηματολόγιο πωλήσεων και λογαριασμών εισπρακτέων
- Πρόγραμμα ελέγχου πωλήσεων και λογαριασμών εισπρακτέων
- Έλεγχος συστημάτων πληροφορικής,
- Ερωτηματολόγιο συστημάτων και διεύθυνσης πληροφορικής
- Πρόγραμμα ελέγχου συστημάτων και διεύθυνσης πληροφορικής
- Συναλλακτικός κύκλος διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού,
- Ερωτηματολόγιο διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού
- Πρόγραμμα ελέγχου διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού
- Εταιρική διακυβέρνηση
- Εισαγωγή στην Εταιρική Διακυβέρνηση
- Η σημασία της Εταιρικής Διακυβέρνησης
- Ο Ρόλος των Μετόχων
- Ο Ρόλος των Διοικητικών Συμβουλίων
- Ο Ρόλος των Εκτελεστικών μελών του Διοικητικού Συμβουλίου
- Ο Ρόλος των μη Εκτελεστικών Μελών του Διοικητικού Συμβουλίου
- Εθελοντική εφαρμογή κανόνων
- Cadbury Code (Committee report 1992)
- Greenbury Code
- Combined Code (2000)
- Turnbull Code (Financial Reporting Council 2005)
- FRC Guidance for boards and board committees
- Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της εθελοντικής τήρησης των κανόνων Εταιρικής Διακυβέρνησης
- Αρχές, συστάσεις
- Μη εκτελεστικά μέλη της Διοίκησης
- Ελεγκτική επιτροπή / Audit Committee
- Ο Ρόλος του Εσωτερικού Ελέγχου
- Ευθύνες των εξωτερικών ελεγκτών
- Πρόγραμμα ελέγχου Εταιρικής Διακυβέρνησης
- Ειδικότερα ερωτηματολόγια και προγράμματα ελέγχου,
- Ερωτηματολόγια δαπανών προώθησης και διαφήμισης, εταιρικά οχήματα, ασφαλιστικής κάλυψης, σχέσεων με τη μητρική εταιρεία, ανάπτυξης νέων προϊόντων, έρευνας και ανάπτυξης, εργασιακών σχέσεων, συμμόρφωσης με τη νομοθεσία
- Προγράμματα ελέγχου δαπανών προώθησης και διαφήμισης, εταιρικά οχήματα, ασφαλιστικής κάλυψης, σχέσεων με τη μητρική εταιρεία, ανάπτυξης νέων προϊόντων, έρευνας και ανάπτυξης, εργασιακών σχέσεων, συμμόρφωσης με τη νομοθεσία
- Εκθέσεις ελέγχου,
- Περιεχόμενο της έκθεσης
- Χαρακτηριστικά της έκθεσης
- Διάκριση της Έκθεσης Ελέγχου
- Επικοινωνία περί περιβάλλοντος Εσωτερικού Ελέγχου
- Επικοινωνία με τους επιφορτισμένους με την Εταιρική Διακυβέρνηση
- Περιεχόμενο της επικοινωνίας με τους επιφορτισμένους με την Εταιρική Διακυβέρνηση
- Φύλλα Ελέγχου
- Σκοπός των Φύλλων Εργασίας
- Καλές πρακτικές σύνταξης και χρήσης των Φύλλων Εργασίας
- Φάκελος Ελέγχου
Αξιολόγηση Φοιτητών
Η διαδικασία αξιολόγησης γίνεται στη γλώσσα που προσφέρεται το μάθημα (Ελληνική) και αποτελείται από:
- Υποχρεωτική γραπτή τελική εξέταση στο τέλος του εξαμήνου (συντελεστής βαρύτητας τουλάχιστον 70%), η οποία περιλαμβάνει Δοκιμασία πολλαπλής επιλογής ή/και Ερωτήσεις ανάπτυξης δοκιμίων ή/και Επίλυση προβλημάτων.Κριτήρια αξιολόγησης: ορθότητα, πληρότητα, σαφήνεια
- Προαιρετική γραπτή ενδιάμεση εξέταση ή γραπτή εργασία (συντελεστής βαρύτητας 30%) Κριτήρια αξιολόγησης: ορθότητα, πληρότητα, σαφήνεια
Η εξεταστέα ύλη παρατίθεται στην ηλεκτρονική σελίδα του μαθήματος.
Οι φοιτητές/τριες με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες στην γραφή και στην ανάγνωση (όπως αυτές πιστοποιούνται και χαρακτηρίζονται από αρμόδιο φορέα) εξετάζονται βάσει της προβλεπόμενης από το Τμήμα διαδικασίας.
Γνωστοποίηση κριτηρίων αξιολόγησης: Τα κριτήρια αξιολόγησης γίνονται γνωστά κατά τη διάρκεια του πρώτου μαθήματος και είναι σαφώς διατυπωμένα στην ιστοσελίδα του μαθήματος και στο e-class. Οι φοιτητές/τριες έχουν τη δυνατότητα να δουν το γραπτό τους μετά τη βαθμολόγηση του μαθήματος (στις ανακοινωμένες ώρες γραφείου) και να λάβουν εξηγήσεις σχετικά με τη βαθμολογία την οποία έλαβαν.
Βιβλιογραφία
Προτεινόμενη Βιβλιογραφία
- – Βασιλείου Δ., Ηρειώτης Ν., Μενεξιάδης Μ., Μπάλιος Δ., 2017. Εσωτερικός Έλεγχος Επιχειρήσεων και Οργανισμών. Εκδόσεις: Rosili.
- Ελεγκτική βάσει των διεθνών Προτύπων Ελέγχου και των Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων, 2019, Εκδόσεις Διπλογραφία
- Ο σύγχρονος Εσωτερικός έλεγχος και η πρακτική εφαρμογή του, Παπαστάθης, 2014.
- Σύγχρονα θέματα Ελεγκτικής και Εσωτερικού Ελέγχου, Νεγκάκης Χ. Ταχυνάκης Π., 2013, Εκδόσεις Διπλογραφία
- Arens, A. and Loebbecke, J. Augiting: An integrated Approach. Prentice-Hall, latest edition.
Συναφή Επιστημονικά Περιοδικά
Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών
«Χρηματοοικονομική Διοίκηση Δημόσιων Οργανισμών και Μονάδων»
(M.Sc in «Financial Management of Public Organizations and Units»)