ΠΜΣ Νομικών, Ελεγκτική
Διδάσκων: Αληφαντής Γεώργιος
Μάθημα: Ελεγκτική
I. Οι βασικοί σκοποί του μαθήματος της Ελεγκτικής .
Οι βασικοί σκοποί του μαθήματος της Ελεγκτικής είναι οι εξής :
1) Πλήρης κατανόηση των οικονομικών καταστάσεων των επιχειρήσεων ( απλών και ενοποιημένων )
Το μάθημα της Ελεγκτικής έχει ως κύριο σκοπό να εκπαιδεύσει το νομικό – φοιτητή ώστε να μπορεί να διαβάζει, να ερμηνεύει και να κατανοεί τις οικονομικές καταστάσεις των επιχειρήσεων και ακολούθως να έχει τη δυνατότητα να μπορεί να ελέγχει, ως εξωτερικός αναλυτής, τα στοιχεία αυτών .
Επίσης , ένα σημαντικό κεφάλαιο της Ελεγκτικής που διδάσκετε στο παρόν μεταπτυχιακό είναι η κατανόηση και, η εν συνεχεία , παρουσίαση των οικονομικών καταστάσεων των Ομίλων Επιχειρήσεων ( ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις, συγχωνεύσεις, διασπάσεις , εισφορές κλάδων) καθώς, και ο έλεγχος των ενδοεταιρικών – ενδοομιλικών συναλλαγών. Η λογιστική των ομίλων, στην αξιολόγηση των σπουδαστών-νομικών της προηγούμενης σειράς του μεταπτυχιακού, κρίθηκε, ως ένα μάθημα αρκετά ενδιαφέρον .
2) Παρουσίαση των σημαντικών απατών
Ακόμη, το μάθημα της Ελεγκτικής , παρουσιάζει τις μεγάλες απάτες οι οποίες έγιναν γνωστές τα τελευταία χρόνια ( υπόθεση Τράπεζα Κρήτης, Αγροτικής Τράπεζας, ΕΤΒΑ Finance, Πάντειος, κ.α.) και συγχρόνως προβάλει και συζητά με τους φοιτητές τις αδυναμίες του συστήματος εσωτερικού ελέγχου των επιχειρήσεων, οι οποίες επέτρεψαν ώστε να πραγματοποιηθούν αυτές. Σημαντικό στοιχείο της διδασκαλίας αποτελεί η εμπειρία του καθηγητή , την οποία απέκτησε, τα τελευταία είκοσι πέντε χρόνια ως πραγματογνώμονας διορισμένος από τις δικαστικές αρχές.
3) Ανάπτυξη της νομοθεσίας για τους νόμιμους ελεγκτές των οικονομικών καταστάσεων. Οι οικονομικές καταστάσεις , για να είναι έγκυρες , πρέπει να έχουν ελεγχθεί από τους νόμιμους ελεγκτές . Οι Ορκωτοί Ελεγκτές Λογιστές είναι οι νόμιμοι ελεγκτές των επιχειρήσεων. Το νομικό καθεστώς των νόμιμων ελεγκτών παρουσιάζεται στο μάθημα της Ελεγκτικής.
II. Απαντήσεις σε ερωτήματα.
Το μάθημα λαμβάνει υπόψη, ότι ο νομικός – φοιτητής έρχεται για πρώτη φορά σε επιστημονική επαφή με τα μαθήματα της Λογιστικής και της Ελεγκτικής . Και ενώ οι βασικές αρχές των μαθημάτων αυτών περιλαμβάνονται στο «Δίκαιο των Εταιρειών», η πραγματική διδασκαλία τους δεν αναπτύσσεται στα προγράμματα σπουδών των νομικών σχολών. Ως εκ τούτου, είναι πάρα πολύ επιφυλακτικοί ως προς το να επιλέξουν το μάθημα της Ελεγκτικής ( που περιλαμβάνεται στον ευρύτερο κύκλο των μαθημάτων της Λογιστικής) .
Τα ερωτήματα των νομικών φοιτητών , ως προς την επιλογή του μαθήματος της Ελεγκτικής , έγκειται στα εξής σημεία :
α) Είναι χρήσιμο μάθημα ;; Είναι πραγματικά χρήσιμο μάθημα, γιατί μέσω της Ελεγκτικής ο νομικός – φοιτητής μαθαίνει να διαβάζει, να ερμηνεύει και να κατανοεί τις οικονομικές καταστάσεις των επιχειρήσεων και ακολούθως να ελέγχει , ως εξωτερικός αναλυτής, τα στοιχεία αυτών. Συγχρόνως, διδάσκεται να διαβάζει και να ερμηνεύει τις εκθέσεις των νόμιμων ελεγκτών οι οποίες συνοδεύουν τις οικονομικές καταστάσεις..
Συνδέει τις διατάξεις των Εμπορικών Νόμων 2190 / 1920 και 3190 / 1955 με τη κατάρτιση και τη σύνταξη των οικονομικών καταστάσεων των ανωνύμων εταιρειών και εταιρειών περιορισμένης ευθύνης.
Με το μάθημα αυτό ο φοιτητής .έχει καλύψει , ένα σημαντικό μέρος από τις σπουδές του ως προς το εταιρικό δίκαιο και ιδιαίτερα : σύνταξη οικονομικών καταστάσεων , συναλλαγές της εταιρείας με τους μετόχους και τη διοίκηση , διανομή κερδών , μεταβολές κεφαλαίου ( αύξηση , μείωση , απόσβεση) , μετασχηματισμοί επιχειρήσεων και ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις
β) Εφόσον διδασκόμεθα υποχρεωτικά Λογιστική γιατί να επιλέξουμε και το μάθημα της Ελεγκτικής ;;;; Η Λογιστική είναι ένα βασικό μάθημα . Διδάσκει τις βασικές αρχές σύνταξης των οικονομικών καταστάσεων (αρχή συντηρητικότητας , αυτοτέλειας χρήσεων) , περί λογαριασμών, περί λογιστικών βιβλίων και ισοζυγίων και τις λογιστικές εργασίες τέλους χρήσεως.
Η διδασκαλία της Ελεγκτικής τεκμηριώνει στο νομικό – φοιτητή τη λογιστική γνώση και βάσει αυτής, δημιουργεί την ελεγκτική σκέψη. Προσπαθεί να σας κάνει να διαβάζετε «κάτω από το κείμενο» των οικονομικών καταστάσεων , και ως εξωτερικοί αναλυτές , να μπορείτε να καταλήξετε σε χρήσιμα συμπεράσματα για τη πορεία των επιχειρήσεων . Αλλά για να καταλήξετε στα συμπεράσματα πρέπει πρώτα το μάθημα της Ελεγκτικής να σας προσφέρει τις λογιστικές γνώσεις τις οποίες, λόγω περιορισμένου χρόνου, δεν μπόρεσε να σας προσφέρει η Λογιστική . Το κυριότερο όμως , είναι ότι η Ελεγκτική συνδέει τις διατάξεις του Εμπορικού Δικαίου με τις οικονομικές καταστάσεις και τις εκθέσεις των ελεγκτών .
Εκτός , όμως από τη πλήρη κατανόηση των οικονομικών καταστάσεων ο νομικός – φοιτητής διδάσκεται και τις αρχές του εσωτερικού ελέγχου των επιχειρήσεων.
Οι δικαστικές πραγματογνωμοσύνες είναι το οικονομικό πόρισμα τεκμηρίωσης, συνήθως , της απάτης . Επομένως , μέρος της διδασκαλίας αποτελεί και οι αρχές σύνταξης μιας πραγματογνωμοσύνης.
γ) Είναι κατανοητό μάθημα ;;;. Το μάθημα διδάσκεται με ένα απλό αλλά , συγχρόνως, σημαντικό τρόπο διδασκαλίας ώστε ο νομικός – φοιτητής να καταλαβαίνει πλήρως τη λογιστική ορολογία , καθημερινά να κερδίζει γνώσεις επαγγελματικά χρήσιμες, και μετά από κάθε μάθημα να αισθάνεται εκπαιδευτικά ικανοποιημένος . Για το λόγο αυτό το μάθημα γίνεται επί πραγματικών , πλήν, όμως, σκόπιμα επιλεγμένων για τις ανάγκες της διδασκαλίας , λανθασμένων ισολογισμών. Η τρίωρη εβδομαδιαία διδασκαλία , είναι αποτυπωμένη σε φύλλα εργασίας , τα οποία περιλαμβάνουν , εκτός των άνω ισολογισμών , τις διατάξεις της νομοθεσίας , ερωτήσεις και παρατηρήσεις οι οποίες δημιουργούνται από τον έλεγχο των παγίων, των αποθεμάτων, των απαιτήσεων, των υποχρεώσεων των ιδίων κεφαλαίων (αύξηση, μείωση , απόσβεση, άρθρα 47 και 48 ) , και άλλων σημαντικών θεμάτων (συναλλαγές της εταιρείας με τους μετόχους και τη διοίκηση , διανομή κερδών, θέματα χρηματοδοτικής μίσθωσης , αμοιβές μελών διοικήσεως και διευθύνοντος συμβούλου κ.α. )
III. Τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά του μαθήματος Ελεγκτική.
Στην αξιολόγηση των νομικών – φοιτητών ακαδημαϊκού έτους 2011 – 2012 και στην ερώτηση «Ποια κατά τη γνώμη σας , είναι τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά του μαθήματος Ελεγκτική» οι απαντήσεις ήταν οι εξής :
- Η δυνατότητα που παρέχεται στους δικηγόρους να αποκτήσουν εξοικείωση με ελεγκτικές εργασίας ώστε να απορροφηθούν σε ελεγκτικές εταιρείες ή/και να παράσχουν νομικές συμβουλές ελεγκτικής φύσης σε μεγάλους πελάτες τους.
- Το μάθημα αυτό είναι πραγματικά ιδιαιτέρως χρήσιμο και πρακτικό για τον μαχόμενο δικηγόρο και για το νομικό σύμβουλο. Είναι άκρως πρακτικό , με παραδείγματα από την αγορά που βοηθούν στην εκπαιδευτική διαδικασία . Το μάθημα είναι φοβερά οργανωμένο και καλύπτει πλήρως τις ανάγκες ενός νομικού , που θέλει να γνωρίζει και να διαβάζει έναν ισολογισμό.
- Καλά δομημένο με ασκήσεις σε κάθε ενότητα για καλύτερη εμπέδωση.
- Τα θέματα που αναλύονται αντιστοιχούν σε πραγματικά περιστατικά και σε ζητήματα που ανακύπτουν καθημερινά , καθώς και άμεση σύνδεση με το μάθημα της Λογιστικής .
- Η σύνδεση θεωρίας και πράξης καθώς και τι πραγματικά συμβαίνει στη πράξη.
- Το πιο ενδιαφέρον μάθημα του 2ου εξαμήνου πολύ οργανωμένο με ασκήσεις, με σημειώσεις , με case study, με παραδείγματα από την πραγματικότητα , γενικά πολύ καλό επίπεδο παρουσίασης των θεμάτων Ελεγκτικής .
- Ενδιαφέρον και χρήσιμο αντικείμενο.
- Το επαρκέστατο φωτοτυπικό υλικό καθώς και οι εβδομαδιαίες εργασίες – ασκήσεις που βοηθούσαν στην καλύτερη κατανόηση του μαθήματος .
Πρόγραμμα διδασκαλίας των μαθημάτων της Ελεγκτικής |
|
Ημέρες διδασκαλίας |
Θέματα πρακτικής διδασκαλίας |
1 |
Παρουσίαση του ισολογισμού ( Έννοια ενεργητικού Παθητικού και Ιδίων Κεφαλαίων) |
2 |
Παρουσίαση των Αποτελεσμάτων Χρήσεως (έσοδα , έξοδα,κόστος παραχθέντων) και διάθεση κερδών |
3 |
Έλεγχος παγίων περιουσιακών στοιχείων |
4 |
Έλεγχος αποθεμάτων – Καταστροφή ακατάλληλων αποθεμάτων και παγίων – Πρωτόκολλα καταστροφής |
5 |
Έλεγχος απαιτήσεων , τραπεζικών καταθέσεων – Καταμέτρηση μετρητών- Έλεγχος εισπρακτέων επιταγών |
6 |
Έλεγχος μεταβολών κεφαλαίων ( αύξηση , μείωση , απόσβεση, άρθρα 47 και 48 ) |
7 |
Έλεγχος συμμετοχών και χρεογράφων |
8 |
Έλεγχος μεταβίβασης μετοχών και επιχειρήσεων |
9 |
Έλεγχος μετασχηματισμών επιχειρήσεων |
10 |
Όμιλοι επιχειρήσεων, έννοια Μητρικής , Θυγατρικής, Συγγενούς |
11 |
Έλεγχος ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων |
12 |
Έλεγχος ενδοεταιρικών συναλλαγών |
|
Θέματα θεωρητικής διδασκαλίας |
|
Αντικείμενο της Ελεγκτικής |
Σύνολο ωρών διδασκαλίας 36 ώρες
Χρησιμοποιούμενα βοηθήματα :
- «Ελεγκτική», Γ. Αληφαντή, Έκδοση 2011, Πάμισος, τιμή € 35 και
- «Μεταβολές Ισολογισμών και Φορολογικός Έλεγχος», Γ. Αληφαντή, Έκδοση 2013 , διατίθεται δωρεάν
- Ιδιαίτερες σημειώσεις οι οποίες διατίθενται δωρεάν
Φύλλα εργασίας. Η τρίωρη εβδομαδιαία διδασκαλία , είναι αποτυπωμένη σε φύλλα εργασίας , τα οποία περιλαμβάνουν , εκτός από ισολογισμούς, τις διατάξεις της νομοθεσίας , ερωτήσεις και παρατηρήσεις οι οποίες δημιουργούνται από τον έλεγχο των παγίων, των αποθεμάτων, των απαιτήσεων, των υποχρεώσεων των ιδίων κεφαλαίων (αύξηση, μείωση , απόσβεση, άρθρα 47 και 48 ) , και άλλων σημαντικών θεμάτων (συναλλαγές της εταιρείας με τους μετόχους και τη διοίκηση , διανομή κερδών , θέματα χρηματοδοτικής μίσθωσης , αμοιβές μελών διοικήσεως και διευθύνοντος συμβούλου κ.α. )