Η πληροφορική έχει πλέον ενσωματωθεί σε τέτοιο βαθμό στις επιστήμες που ακόμα και στα πιο «θεωρητικά» ακαδημαϊκά τμήματα μπορούν να αναζητηθούν αφορμές (ή καλύτερα, ευκαιρίες) ώστε με κατάλληλη προσέγγιση οι φοιτητές να φτάσουν στο σημείο της συγγραφής απλού κώδικα, η εκτέλεση του οποίου θα δίνει απαντήσεις σε κάποιο απλό ερώτημα της επιστήμης που σπουδάζουν.
Ένα σύγχρονο πρόγραμμα σπουδών οφείλει να παρέχει ευκαιρίες στους φοιτητές για την ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων τους. Ως ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων (#digitalskills) δεν θεωρείται μόνο η εξοικείωση με τη χρήση εφαρμογών στον ηλεκτρονικό υπολογιστή, αλλά και τουλάχιστον μια πρώτη επαφή με τη διαδικασία πληκτρολόγησης και εκτέλεσης εντολών, όπως οι στοιχειώδεις εντολές προς ένα λειτουργικό σύστημα ή σε κάποια γλώσσα προγραμματισμού.
Τα προγράμματα προπτυχιακών και μεταπτυχιακών σπουδών του Τμήματος Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής Διοικητικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς (Department of Banking and Financial Management- University of Piraeus), παρακολουθώντας με συνέπεια τις επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις, πρωτοπορούν ως προς την παροχή δυνατοτήτων σημαντικής ανάπτυξης των ψηφιακών δεξιοτήτων των φοιτητών τους. Φυσικά, ο αρχικός στόχος των προγραμμάτων σπουδών του Τμήματος δεν είναι να παράγονται προγραμματιστές υπολογιστών, αλλά η ενίσχυση αρχικά της αντίληψης του τρόπου λειτουργίας των ηλεκτρονικών υπολογιστών, του έργου που παράγουν οι προγραμματιστές, και της δυνατότητας επαγγελματικής επικοινωνίας με αυτούς, είτε στο πλαίσιο της εργασίας, είτε για θέματα προσωπικής χρήσης ηλεκτρονικών υπολογιστών.
Στο Τμήμα Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής Διοικητικής (bankfin.unipi.gr ), οι προπτυχιακοί φοιτητές έρχονται σε επαφή με χρήσιμες εφαρμογές, όπως αυτές που προσφέρονται από το MS Office (Word, Excel, PowerPoint), στο πλαίσιο διδασκαλίας ενός σημαντικού αριθμού μαθημάτων. Όμως, ιδιαίτερo χαρακτηριστικό των προγραμμάτων σπουδών του Τμήματος είναι και η επαφή που αποκτούν οι φοιτητές με τη διαδικασία συγγραφής κώδικα. Ενδεικτικά, το Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος δίνει στους φοιτητές την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με τις γλώσσες προγραμματισμού:
(i) C (στο πλαίσιο του μαθήματος «Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές»),
(ii) R (στο πλαίσιο των μαθημάτων «Οικονομετρία», «Εφαρμοσμένη Οικονομετρία», «Οικονομετρική Ανάλυση Χρονοσειρών» και «Χρηματοοικονομική Οικονομετρία»),
(iii) Python (στο πλαίσιο του μαθήματος «Χρηματοοικονομική Τεχνολογία»), και
(iv) Matlab (στο πλαίσιο του μαθήματος «Υπολογιστική Χρηματοοικονομική»).
Επίσης, οι φοιτητές έρχονται σε επαφή και με την πλατφόρμα για Business Intelligence, Microsoft Power BI (στο πλαίσιο του μαθήματος «Χρηματοοικονομική Τεχνολογία»), καθώς και με τη συλλογή στοιχείων από απομακρυσμένες βάσεις δεδομένων, στις οποίες την πρόσβαση χρηματοδοτεί το Τμήμα με δικούς του πόρους.
Φυσικά, πέρα από τις δυνατότητες που παρέχονται στους φοιτητές για την ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων, στο Τμήμα Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής Διοικητικής, βασιστήκαμε σε βέλτιστες πρακτικές, όπως αυτές ακολουθούνται από μεγάλα πανεπιστήμια του εξωτερικού, για να διαμορφώσουμε ένα σύγχρονο και δυναμικό Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών. Τι μας λένε αυτές οι βέλτιστες πρακτικές;
1) Για τα τμήματα των πεδίων της Οικονομίας και της Διοίκησης (τετραετή Προπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών), ο βέλτιστος αριθμός μαθημάτων ανά εξάμηνο είναι 4 έως 5. Με άλλα λόγια, δεν είναι ωφέλιμος ο κατακερματισμός των θεματικών ενοτήτων που διδάσκονται. Κάθε μάθημα οφείλει να καλύπτει σημαντικό εύρος γνώσης. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται σε μεγαλύτερο βαθμό η σωστή οργάνωση της ύλης των μαθημάτων ενώ αποφεύγονται οι επικαλύψεις. Στο Τμήμα Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής Διοικητικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς κάθε προπτυχιακός φοιτητής οφείλει να παρακολουθήσει τέσσερα μαθήματα ανά εξάμηνο.
2) Τα πρώτα δύο έτη ενός τετραετούς προγράμματος σπουδών θα πρέπει να προσφέρουν κυρίως υποχρεωτικά μαθήματα, κοινά για όλους τους φοιτητές. Δημιουργείται έτσι το κοινό υπόβαθρο γνώσης, βάσει του οποίου οι φοιτητές θα διαμορφώσουν τις προτιμήσεις τους για τα μαθήματα επιλογής των επόμενων ετών. Ταυτόχρονα, ενισχύεται και η συνεκτικότητα του προγράμματος σπουδών. Στο Τμήμα Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής Διοικητικής τα 16 μαθήματα των πρώτων δύο ετών είναι υποχρεωτικά και κοινά για όλους τους φοιτητές.
3) Κατά το 3ο και 4ο έτος σπουδών, θα πρέπει να παρέχεται στους φοιτητές σημαντικός αριθμός μαθημάτων επιλογής, καλύπτοντας όχι μόνο το εύρος των γνωστικών αντικειμένων που θεραπεύει το Τμήμα, αλλά και (σε μικρότερο βαθμό) συγγενή γνωστικά αντικείμενα. Στο Τμήμα Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής Διοικητικής, τα 9 από τα 16 μαθήματα που οφείλουν να παρακολουθήσουν οι φοιτητές κατά τη διάρκεια του 3ου και του 4ου έτους σπουδών είναι μαθήματα επιλογής. Κατά το ακαδημαϊκό έτος 2022-2023, το Τμήμα παρείχε τη δυνατότητα στους φοιτητές του να επιλέξουν από ένα σύνολο 36 προσφερόμενων μαθημάτων επιλογής, ενισχύοντας έτσι τη δυνατότητα επικέντρωσης κάθε φοιτητή σε θεματικές ενότητες ενδιαφέροντος.
4) Ο σχεδιασμός της δομής και της ύλης των μαθημάτων οφείλει να λαμβάνει υπόψη (όπου αυτό είναι εφικτό) τις προδιαγραφές που θέτουν διεθνώς αναγνωρισμένοι επαγγελματικοί και επιστημονικοί οργανισμοί και φορείς, με στόχο να προσφέρεται αυτή η αναγνώριση/πιστοποίηση στους φοιτητές που παρακολουθούν τα αντίστοιχα μαθήματα. Στο Τμήμα Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής Διοικητικής, τόσο το Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών όσο και το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στη Χρηματοοικονομική και Τραπεζική ανήκουν στα πιστοποιημένα προγράμματα που συμμετέχουν στο CFA Institute University Affiliation Program. Έτσι, πιστοποιείται ότι το Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών στη Χρηματοοικονομική και Τραπεζική Διοικητική ενσωματώνει τουλάχιστον το 70% του CFA Program Level I Candidate Body of Knowledge (CBOK) (πρώτο επίπεδο της εξέτασης) στο πρόγραμμα σπουδών του, δίνοντας παράλληλα έμφαση στον κώδικα δεοντολογίας του CFA Institute (Code of Ethics and Standards of Practice). Επίσης, στους φοιτητές του Τμήματος παρέχεται η δυνατότητα (με την επιτυχή εξέτασή τους σε συγκεκριμένα υποχρεωτικά μαθήματα και μαθήματα επιλογής) να λάβουν απαλλαγή από την εξέταση σε μέχρι και 7 θεματικές ενότητες από τις 15 που χρειάζονται για την πιστοποίηση του Institute of Chartered Accountants in England and Wales (ICAEW), το οποίο συνεργάζεται με το Ελληνικό Σώμα Ορκωτών Ελεγκτών-Λογιστών (ΣΟΕΛ), και σε μέχρι και 8 από τις 14 θεματικές ενότητες της επαγγελματικής πιστοποίησης της Association of Chartered Certified Accountants (ACCA).
5) Το σύγχρονο Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών οφείλει να παρέχει δυνατότητες στους φοιτητές για Πρακτική Άσκηση, και να τους φέρνει σε επαφή με εταιρείες και ανθρώπους του επαγγελματικού χώρου. Το Προπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών του Τμήματος Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής Διοικητικής προσφέρει στους φοιτητές τη δυνατότητα επιλογής πρακτικής άσκησης. Επίσης, διοργανώνονται παρουσιάσεις από έμπειρους και καταξιωμένους ομιλητές του επαγγελματικού χώρου, ενώ οι φοιτητές παροτρύνονται να συμμετέχουν στις ημέρες καριέρας του Τμήματος, τις οποίες υποστηρίζουν δεκάδες μεγάλες και αναγνωρίσιμες εταιρείες, όπως και στις ημέρες καριέρας που διοργανώνει το Πανεπιστήμιο Πειραιώς.